Ñamɩyɛ nɛ calɩm hosi kʊdɔŋ (maladie cardio-vasculaire)

Pɩlɩɩna Wikipediya
ASD (Atrial Septal Defect) repair

Ñamɩyɛ nɛ calɩm hosi kʊdɔmɩŋ kɛ kʊdɔmɩŋ weyi ɛkpaɣ hɔyɛ nɛ calɩm hosi ɛyʊ tɔmnaɣ taa. Wɩsɩ ɖɩɖʊyɛ ajɛyɛ taa lɛ, tɔmpiye kɛlɛʊ kɛlɛ se ñamɩyɛ calʊʊ calɩm hoka kʊdɔŋ, ŋgʊ tɩna laŋgɩyɛ taa wɩzasɩ kʊdɔŋ yaa ɖɔɖɔ kaɖɩtʊ kʊɖɔmɩŋ.

Post-infarction ventricular septal defect, short axis echocardiography view

Kʊdɔmɩŋ ɛ-nʊ ɛkɩlɩɣ kpaʊ ɛyaa panɛyɔ, nesi tɛ tʊmaɣ laɖaa nɛ kʊzɔɔtʊ lonaa taa ɛyaa mba paafezɩɣ heelim kɩbam yɔ nɛ ɛyaa mba pakɩlɩɣ paɣlʊʊ yɔ. Pɛ-tɛ tɩlasɩ kɩkpaɖasɩ pɩnaɣ taa ɖɔ sakɩyɛ (ɛzɩ ɖɩkpaɣ Fransɩɩ ɛjaɖɛ taa mbʊ yɔ, kpaɣ kpaɣɖʊ 20 tɛmtʊ taa kɛ Nord-pas-de-Calais nɛ Alsace hɔɔlɩŋ taa, ageetaa naalɛ kɩkɩlɩɣ kpaʊ ɛjaɖɛ tɩŋga taa nɛ ɖɔɖɔ ɛzɩ pɩcɛɣdɛ kʊdɔŋ. Kʊdɔŋ kɩwɛ kʊdɔmɩŋ weyi ɛhaɣ ɛyʊ alɩwaatʊ se ɛ-kɩyakɩŋ ɛɖalɩɣ yɔ ɛ-tɛ fezuu caɣʊʊ taa yɔ. Kʊdɔŋ ŋgʊ kɩtɩna se halɩpiyaa sakɩyɛ ɛpɩsɩɣ kɩmɛlɩmɩŋ.

Electrocardiogram 12 dérivations, abalʋ nɔɔyʋ, ɛwɛna pɩnzɩ 23, ɛkɛ japɔŋ dʋ

Kʊdɔŋ kɩ-taɣnɛ Fransii ɛjaɖɛ mbʊ pʊyɔɔ yɔ kʊkʊ ɛyaa kpanɖaŋ sakɩyɛ. Kɩkɛ kʊdɔŋ naalɛ ŋgʊ kɛ pɩcɛɣɖɛ wayɩ ŋgʊ kɩ-kɩlɩɣ kʊʊ abalaa yɔ nɛ kajalaɣ kʊdɔŋ ŋngʊ kɩ-kɩlɩɣ kʊʊ halaa yɔ (pɩnaɣ 2008 wɩlɩɣ taa lɛ). Eerɔpʊ taa lɛ, kɩkɛ kʊdɔŋ ŋgʊ kʊkʊ ɛyaa sakɩyɛ yɔ (ɖɩkpaɣ akpadɩyaa pɩnzɩ 75 tɩna kɔyɔ, ɛyaa naatozo yɔ lɛ, kʊyʊm sɩkɩna kʊdɔŋ ŋgʊ).

Kedeŋga taa ŋgbɛɛ ndɩ ɖɩlʊkɩ tɔnʊʊ taa alaafɩya ñɩnʊʊ yɔɔ yɔ ndɩ payaɣ se OMS ŋgbɛyɛ tɛ akɔnta labʊ taa yɔ ɖɩtɔŋ se ɛyaa 1/3 tɛ sɩm lɩnɛ ñamɩyɛ nɛ calɩm hosi kʊdɔmɩŋ cɔlɔ pɩlɩna. Pʊtʊnaa mba peyekaɣ kʊdɔŋ ŋgʊ kɩpɩzɩɣ ɛyaa yɔ tɛ pasʊʊ nɛ ɖɔɖɔ ɖɔkɔtɔ naa ɖoŋ sɩnaa nɛ kʊdɔŋ kɩpasɩ nɛ pɩɖaŋ ɛyaa sakɩyɛ sɩm Etaazuuni ajɛyɛ taa pɩnzɩ 1980 nɛ 2000 taa. Ɛjaɖɛ kʊyʊmɖɩyɛ ndɩ ɖɩ-taa ɛyaa 1/3 tɛ sɩm lɩna ñamɩyɛ nɛ calɩm hoka kʊdɔŋ cɔlɔ. Ɛyaa 1/5 tɛ sɩm lɩna ñamɩyɛ calʊʊ calɩm hoka cɔlɔ. Ɛyaa 1/8 tɛ sɩm lɩna laŋgɩyɛ kʊdɔŋ cɔlɔ (pɩnaɣ 2005 wɩlɩyɛ).

Yee sɩnɩyaa nabɛyɛ kaawɛ nɛ pasɩna ɛyaa kajalaɣ wɩzasɩ taa kɔyɔ, ɖɩmazaɣ se ɛyaa taakɩlɩɣ sɩbʊʊ pʊɖɔɔ. Mbʊ piyeki nɛ ɛyaa kɩlɩɣ sɩbʊʊ nɛ ñamɩyɛ nɛ calɩm hosi kʊɖɔŋ yɔ mbʊ yɔ, hosaɣ lɩm kɩ-kɩlɩm ɖɔʊ nɛ calɩm kɩlɩɣ ɖɔʊ ɛyʊ tomnaɣ taa nɛ sikiri hɩm kʊdɔŋ nɛ yuŋ kɩkɩlɩm nɛ taba kʊyɔɔ paa kakʊʊ yaa kaakʊʊ.

Ñamɩyɛ nɛ calɩm kʊdɔmɩŋ lɩna wɛtʊ naa mba ɖɩtɛm pɔtɔm yɔɔdʊʊ pɩɖɛɛ yɔ tɛ kpɛndʊʊ nɛ pɩkɔŋna tɩlasɩ siŋ lʊlʊʊ taa ɖɛzɩtʊ nɛ tomnaɣ kiɖe num tʊmɩyɛ tɛ ɛyʊ tomnaɣ taa. Piyeki nɛ pɩkpazɩɣ ɖoŋ sakɩyɛ calɩm hoka kɩmabaɣ nɛ pɩpɔzɩɣ se paɖanɩ ciiduu nɛ pɔcɔlɩ calɩm hosi kɩfasɩ.